Wyuczona bezradność – reakcja Seligmana
Reakcja Seligmana, zwana też „efektem learned helplessness” lub „wyuczoną bezradnością”, to zjawisko polegające na tym, że osoba, która przeżyła wiele sytuacji, w których nie mogła kontrolować swojego otoczenia ani zmieniać biegu zdarzeń, nauczy się bezradności i przestanie próbować zmieniać swoją sytuację. Zjawisko to zostało opisane po raz pierwszy przez psychologa Martina Seligmana w latach 60. XX wieku.
Seligman przeprowadził serię badań na psach, w których jednej grupie pozwalał na ucieczkę z klatki, podczas gdy drugiej grupie uniemożliwiał ucieczkę, pomimo tego, że obie grupy były narażone na nieprzyjemne bodźce elektryczne. Okazało się, że psy, które były zdane tylko na siebie, były znacznie bardziej skłonne do ucieczki, gdy tylko pojawiła się taka możliwość, podczas gdy psy, które przeżyły bezradność, nawet po wyjściu z klatki, nie próbowały uciekać.
Reakcja Seligmana może dotyczyć również ludzi i bywa często związana z depresją. Osoby, które przeżyły długotrwały stres, takie jak ofiary przemocy czy przemocy psychicznej, mogą mieć trudności z radzeniem sobie z nowymi sytuacjami i mogą być mniej skłonne do podejmowania prób zmiany swojej sytuacji.
Jednym ze sposobów na przezwyciężenie reakcji Seligmana jest zwiększenie poczucia własnej kontroli i samodzielności. Może to obejmować takie działania, jak nauka nowych umiejętności, uczestnictwo w różnych aktywnościach, które pozwalają na zdobycie nowych doświadczeń i zwiększenie pewności siebie, a także szukanie wsparcia u innych ludzi. Ważne jest również, aby nie rezygnować z prób zmiany swojej sytuacji, nawet jeśli na początku mogą one wydawać się trudne lub niepewne.
Reakcja Seligmana jest ważnym zjawiskiem w psychologii, ponieważ wskazuje na to, jak nasze doświadczenia wpływają na nasze postrzeganie siebie i nasze możliwości. Dowiedziono również, że reakcja Seligmana ma związek z różnymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja i lęk, dlatego jej przezwyciężenie może być ważne dla poprawy naszego samopoczucia i jakości życia.
Opublikowano: styczeń 2023