Ślimak zatruwający swoich wrogów kwasem siarkowym
Ślimaki z gatunku Scaphella pehpeiensis, występujące w rejonie Tajwanu i Chin, mają niezwykłą metodę obrony przed drapieżnikami. Gdy czują się zagrożone, wydzielają z gruczołów na swoim ciele intensywnie kwaśny płyn zawierający kwas siarkowy. To silnie drażniące i toksyczne związki chemiczne, które powodują u drapieżników ból, pieczenie i czasem nawet trwałe uszkodzenia.
Kwas siarkowy jest stosowany w przemyśle chemicznym, ale zwykle w bardzo kontrolowanych warunkach. W przypadku ślimaków Scaphella pehpeiensis, kwas ten jest produkowany w ich ciałach w sposób naturalny, bez żadnych specjalnych środków ochrony. Badania wykazały, że stężenie kwasu siarkowego w płynie wydzielanym przez te ślimaki może sięgać nawet 1,3%.
Obrona kwasem siarkowym to rzadki przypadek w świecie zwierząt, ale nie jest jedyny. Istnieją inne gatunki ślimaków, które wykorzystują podobne metody obrony, np. należący do rodziny Conidae ślimak stożkowy, który wytwarza toksynę zwaną konotoksyną.
Kwas siarkowy wydzielany przez ślimaki Scaphella pehpeiensis jest związkiem o bardzo silnych właściwościach chemicznych. To bezbarwna ciecz o gęstości 1,9 g/cm3, która jest bardzo reaktywna z innymi związkami chemicznymi. Dlatego też, jeśli zostanie uwolniona z gruczołów na ciele ślimaka, może spowodować poważne uszkodzenia u drapieżników, takich jak ryby, skorupiaki czy gady.
Nie jest do końca jasne, jak ślimaki Scaphella pehpeiensis są w stanie wytworzyć i przechowywać taki silnie toksyczny kwas w swoim ciele. Jedna z teorii zakłada, że kwas siarkowy powstaje w procesie przemiany siarczanów, które ślimaki pobierają z pożywienia. Następnie, za pomocą specjalnych gruczołów na swoim ciele, zwane aparatami Defensa, ślimaki są w stanie wydalić kwas siarkowy w celu obrony przed drapieżnikami.
Obrona kwasem siarkowym może mieć dla ślimaków Scaphella pehpeiensis bardzo istotne znaczenie. Ich skorupa, pomimo że jest solidna, nie jest w stanie zapewnić wystarczającej ochrony przed atakami drapieżników, takich jak np. węże. Dlatego właśnie ślimaki te wykształciły unikalny system obrony, który umożliwia im skuteczne przetrwanie w trudnych warunkach.
Opublikowano: luty 2023