Chromatofory – komórki pozwalające zmieniać kolor skóry

Chromatofory są specjalnymi komórkami występującymi u niektórych organizmów, które umożliwiają im zmianę koloru skóry lub osłony ciała.

Są szczególnie powszechne u płazów, ryb, gadów i niektórych mięczaków. Te niewielkie struktury mają zdolność do skupiania lub rozpraszania pigmentów, co pozwala na kontrolowanie intensywności i odcienia koloru skóry.

Chromatofory składają się z kilku różnych typów komórek, z których każdy odpowiada za inny kolor. Najbardziej znane to melanofory, erytrofory i ksenofory. Melanofory zawierają ciemne pigmenty zwane melaniną i są odpowiedzialne za ciemne odcienie koloru, takie jak czarny, brązowy i szary. Erytrofory zawierają czerwone i żółte pigmenty, które nadają organizmom jaskrawe odcienie tych kolorów. Natomiast ksenofory są komórkami zawierającymi pigmenty nieorganiczne, takie jak kryształy lub guzki, które odbijają światło w określony sposób, co prowadzi do powstania różnych kolorów.

Zmiana koloru skóry u organizmów posiadających chromatofory jest możliwa dzięki skomplikowanym procesom fizjologicznym i biochemicznym. Głównym czynnikiem wpływającym na zmianę koloru jest układ nerwowy, który kontroluje rozszerzanie się lub skurcz chromatoforów. Receptory w skórze odbierają bodźce ze środowiska, takie jak światło, temperatura, stres czy sygnały od innych organizmów, a następnie przekazują informacje do mózgu. Mózg analizuje te informacje i wysyła odpowiednie sygnały do chromatoforów, aby zmienić ich kolor.

Mechanizm zmiany koloru skóry u organizmów z chromatoforami jest różnorodny. Niektóre organizmy mogą kontrolować swoje chromatofory bezpośrednio, co pozwala im na szybką reakcję na zmieniające się warunki środowiskowe. Inne organizmy, takie jak niektóre płazy i ryby, mają zdolność do długotrwałej zmiany koloru skóry, która może trwać od kilku minut do kilku godzin. Proces ten wymaga bardziej złożonych reakcji biochemicznych, takich jak synteza nowych pigmentów lub zmiana struktury chromatoforów.

Funkcje chromatoforów są różnorodne i zależą od gatunku i środowiska życia organizmu. Obejmują one kamuflaż, komunikację, termoregulację, ochronę przed drapieżnikami oraz okazywanie emocji. Na przykład płazy mogą zmieniać kolor skóry, aby się ukryć przed drapieżnikami lub przyciągnąć uwagę partnera podczas godów. Ryby wykorzystują chromatofory do maskowania się w otoczeniu i polowania na zdobycz.

Opublikowano: czerwiec 2023